Cụm từ tìm kiếm “đất đỏ bazan” gần đây trong sản xuất nông nghiệp tại những vùng có tài nguyên đất bazan đang là chủ đề đáng được quan tâm. Vậy đất đỏ bazan là gì? Vị trí phân bổ? Ưu, nhược điểm? Cây trồng phù hợp? Hãy cùng giá thể Tuff Việt Nam tìm hiểu nhé
Khu vực núi đất đỏ bazan
1. Khái niệm về đất đỏ bazan
Là một loại đất có nguồn gốc từ đá macma, được hình thành do quá trình phun trào của núi lửa.
Đặc điểm của đất đỏ bazan là chua, có hàm lượng oxit sắt và nhôm cao, tầng đất dày, kết cấu xốp và dễ vỡ. Được đánh giá là loại đất màu mỡ, giàu dinh dưỡng, tốt cho nhiều loại cây trồng.
Bên cạnh đó, đất đỏ bazan có khả năng thấm hút, thoát nước tốt nhưng cũng dễ bị xói mòn khi mưa lớn bởi tính chất tơi xốp và dễ vỡ. Thành phần các chất dinh dưỡng chủ yếu trong đất này còn thiếu vôi, photphat, magie, nito, kali và chất mùn. Nên trong canh tác nông nghiệp vẫn cần chú trọng bổ sung thêm các loại dinh dưỡng, phân bón hữu cơ và vôi để cải thiện tính chất của đất.
2. Diện tích, vị trí phân bổ của đất đỏ bazan
Đất đỏ bazan có diện tích khoảng 750 triệu ha trên toàn thế giới, trong đó Việt Nam có khoảng 3 triệu ha, chiếm gần 10% diện tích cả nước.
Ở Việt Nam, đất đỏ bazan được phân bố chủ yếu ở vùng Tây Nguyên, Đông Nam Bộ và một số vùng núi khác.
Đây là loại đất có nhiều tiềm năng cho nông nghiệp, dù vậy với tình trạng hoang hóa, đô thị hóa đất nông nghiệp như ngày nay, cần có những biện pháp quản lý và bảo vệ nguồn đất hiệu quả.
3. Ưu, nhược điểm của đất đỏ bazan
3.1 Ưu điểm: nguồn dinh dưỡng dồi dào, khả năng thoát nước tốt
– Đất đỏ bazan chứa nhiều chất dinh dưỡng cần thiết tốt cho cây trồng. Với hàm lượng vôi cao, sắt nhôm có tính acid cao giúp tăng cường khả năng chống xói mòn của đất, làm tăng khả năng liên kết của các hạt đất. Tính acid cao còn giúp ngăn chặn sự phát triển của các loại nấm khuẩn gây bệnh trong đất. Tuy nhiên, với một số cây trồng không ưa tính acid cao cần bổ sung thêm vôi để trung hòa chất đất và giảm những tác hại của chất chua đem lại.
– Khả năng thoát nước tốt cũng là một ưu điểm vượt trội, giúp tránh khỏi tình trạng ngập úng. Tính chất tơi xốp, dễ vỡ, không bị cứng như các loại đất khác, làm cho nước có thể dễ dàng thấm sâu và giữ đủ độ ẩm cho đất ngay cả ở những tầng đất sâu, tạo điều kiện cho bộ rễ cây phát triển mạnh và hấp phụ dinh dưỡng một cách chủ động, hiệu quả.
– Dễ dàng canh tác, đa dạng loài cây trồng ở những vùng đất đỏ bazan
3.2 Nhược điểm: Chất đất chua, thiếu vôi, hạn chế về một số chất dinh dưỡng, dễ bị xói mòn
– Đất chua sẽ làm giảm khả năng hấp thụ và sử dụng các chất dinh dưỡng của cây. Độ pH thấp <4,5 trong đất bazan khiến các chất như kali, photphat, magie, canxi bị kết hợp với các oxit sắt và nhôm trở nên khó tan trong nước, gây nên tình trạng thiếu nguồn dinh dưỡng, giảm hiệu quả của phân bón, cây trồng khó hấp phụ được các chất. Độ chua tăng cao cũng làm ức chế sự phát triển của bộ rễ.
– Như đã đề cập ở trên, trong đất bazan thiếu vôi, các chất dinh dưỡng, thiếu mùn. Vôi được biết đến là nguyên tố để cải thiện độ pH của đất, cung cấp canxi cho cây trồng.
Còn các yếu tố trung vi lượng khác cần thiết cho quá trình tổng hợp của cây trồng. Như nito, photphat, kali là các yếu tố đa lượng cần thiết cho sự sinh trưởng của thân, cành, lá, thúc đẩy quá trình ra hoa đậu quả, tạo ngọt, làm cứng cây, tăng khả năng chống chịu sâu bệnh hại. Yếu tố vi lượng như magie thúc đẩy quá trình quang hợp và hình thành protein. Các chất mùn là nguồn cung cấp chất hữu cơ, tạo độ tơi xốp cho đất.
– Với kết cấu dễ vỡ và xốp, hàm lượng vôi và các muối cacbonat tự do ít, điều này làm cho đất dễ bị rửa trôi khi có mưa lớn hay lũ. Làm mất lớp đất bề mặt giàu dưỡng chất, cũng như các thảm thực vật bậc thấp. Gây nên các hiện tượng khí hậu cực đoan khi không có độ che phủ.
4. Cây trồng phù hợp trên đất đỏ bazan
Đây là loại đất phù hợp cho nhiều loại cây trồng, cả những cây trồng quan trọng và có giá trị kinh tế cao.
Các cây trồng phổ biến như: gừng, khoai lang, khoai tây, sắn, các loại rau ăn lá như cải, súp lơ…
Thích hợp cho nhiều loại cây ăn trái như: Mít, ổi, xoài, mận, đào, bơ, sầu riêng, macca…
Các loại cây công nghiệp: Cây hồ tiêu, cao su, cà phê, hạt điều…
Các loại cây dược liệu quý: đinh lăng, hoa đậu biếc, sâm đương quy, sâm ngọc linh…
Hầu như các loại cây đều có thể canh tác trên đất bazan. Việc phân bổ đất đỏ bazan lại tập trung tại các vùng núi, vậy nên ngoài việc trồng cây, mọi người nên hiểu rõ và canh tác khoa học trên đất này. Cần bón phân hữu cơ, trồng thêm cây che phủ, kết hợp các loại hình canh tác, để tránh hiện tượng xói mòn và phát triển kém ở cây.
Có thể tham khảo thêm mùn dừa – chất tạo xốp hữu cơ, thân thiện môi trường, bổ sung vào đất bazan khi bị cứng để cải thiện tình trạng đất. Tại giá thể mùn dừa Tuff Việt Nam .
4 ĐIỀU CẦN BIẾT VỀ ĐẤT PHÙ SA
PHÂN HỮU CƠ – 2 LOẠI PHÂN GÀ VÀ PHÂN DÊ
PHÂN BÒ – TỪ CHẤT THẢI GIA SÚC ĐẾN LỢI ÍCH CÂY TRỒNG (4)
